Jakie PIT-y powinieneś rozliczyć? Sprawdź naszą listę

Po raz pierwszy podatek PIT w Polsce został wdrożony w 1993 roku, w związku z czym rozliczono wówczas dochody, które podatnicy uzyskali w roku wcześniejszym. Był to początek rozliczania się Polaków z Urzędem Skarbowym. Podstawą wprowadzenia podatku PIT była niewątpliwa zmiana, do jakiej doszło po roku 1989. W 1993 roku obowiązywały trzy progi podatkowe: 20%, 30% i 40%. Stawka podatkowa była wówczas zależna od wysokości dochodów. Dodatkowo wprowadzono ulgi, m.in. ulgę na cele mieszkaniowe, ulgę małżeńską, ulgę na wynajem, ulgę dla zakładów pracy na wyszkolenie uczniów. Jak wygląda to obecnie? Sprawdź nasz artykuł, w którym opisano najważniejsze i najpopularniejsze PIT-y oraz ulgi.  

Czym jest PIT?

PIT to podatek dochodowy od osób fizycznych. Skrót pochodzi z języka angielskiego - Personal Income Tax. Rozliczenie PIT musi zostać złożone w określonym terminie każdego roku. 

Rozliczenie PIT ma na celu wykazanie przychodów, kosztów uzyskania przychodów i dochodu/straty w danym roku podatkowym. Ponadto w zeznaniu znajduje się informacja dotycząca ewentualnej nadpłaty lub niedopłaty podatku z wcześniejszego roku podatkowego. 

Nadpłata podatku wystąpi wówczas, gdy wartość zaliczek na podatek będzie wyższa aniżeli wartość zobowiązania podatkowego związanego z danym rokiem podatkowym. Może ona wystąpić np. w przypadku opłacania przez podatnika złej (zawyżonej) stawki podatkowej, stosowania błędnej, za wysokiej kwoty podatku ryczałtowego lub rozliczenia kwoty wolnej od podatku, która nie była brana pod uwagę w trakcie obliczania zaliczek na podatek. Jeśli podatnik uzyska nadpłatę w związku z rozliczeniem podatkowym, wtedy otrzyma on zwrot podatku. 

Niedopłata natomiast jest przypadkiem odwrotnym do ww. Występuje m.in. wtedy, gdy zaliczki były pobierane według niższej wysokości, a powinny być według wyższej. W przypadku niedopłaty podatnik zostanie poinformowany o konieczności zapłacenia reszty podatku. 

Rodzaje PIT-ów

Wśród najpopularniejszych PIT-ów z pewnością jest PIT-37, dzięki któremu mogą rozliczyć się osoby zatrudnione na umowie o pracę, umowie zlecenie i umowie o dzieło, a także osoby, będące na emeryturze lub rencie. 

Poniżej przedstawiamy również PIT-y dedykowane przedsiębiorcom. 

PIT-28: 

- pit dla osób otrzymujących przychody, które są objęte ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. 

PIT-36:

- pit dedykowany osobom prowadzącym działalność gospodarczą, które jednocześnie doliczają do swoich dochodów dochody małoletnich dzieci lub dochody zagraniczne. 

PIT-36L:

- rozszerzenie PIT-u 36 dla osób rozliczających się na podstawie podatku liniowego. 

PIT-38:

- pit wypełniany przez podatników uzyskujących dochód z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych, pochodnych instrumentów finansowych, udziałów w spółkach posiadających osobowość prawną. Pit uwzględnia również przychody z inwestycji w kryptowaluty. Wykazać tutaj należy także przychody pochodzące z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach.

PIT-39:

- pit składany przez osoby, które osiągnęły przychód z tytułu zbycia nieruchomości nabytych lub wybudowanych w latach 2015-2022. W deklaracji trzeba uwzględnić różnicę pomiędzy podstawą opodatkowania, a kosztami uzyskania. 

Rodzaje ulg

Ulgi podatkowe pozwalają na odliczenie od dochodu kwot zawartych w uldze - dzięki czemu przedsiębiorca może przejść do przedziału podatkowego, którego stawka jest niższa. W innym przypadku ulgi mogą zostać odliczone od podatku, dzięki czemu zostaje zmniejszona wysokość samej kwoty podatku. 

Jedną z ulg jest ulga internetowa. Aby z niej skorzystać potrzebne jest wykazanie rachunków za internet. Warunkiem skorzystania jest także udowodnienie korzystania z internetu w dwóch następujących po sobie latach podatkowych. Kwota odliczenia wynosi 760 zł. Z ulgi mogą skorzystać osoby rozliczające się PIT-ami: 28, 36, 37. 

Te same osoby, które składają ww. PIT-y mogą również skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej, jednak wówczas potrzebne jest wykazanie dowodu poniesienia wydatku, orzeczenie o niepełnosprawności lub zaświadczenie lekarskie o konieczności stosowania leków. 

PIT-y 28, 36, 37 mają również prawo do skorzystania z ulgi prorodzinnej, ulgi dla krwiodawców, ulgi odsetkowej i ze zwrotu nienależnie pobranych świadczeń. 

Pierwsza z ulg musi zostać potwierdzona odpisem aktu urodzenia, świadczeniem o uczęszczaniu do szkoły, potwierdzeniem bycia opiekunem. Kwota ulgi zależna jest od ilości dzieci. 

Osoby, które oddawały krew w poprzednim roku, mogą liczyć na ulgę, dzięki której po oddaniu 1 litra krwi otrzymają 130 zł odliczenia. 

Aby otrzymać trzecią z nich trzeba przygotować dowody potwierdzające poniesienie wydatków, zaświadczenie o wysokości zapłaconych odsetek (dotyczy kredytów zaciągniętych w latach 2002-2007). 

Ostatnia z wyżej wymienionych musi być potwierdzona dowodem zwrotu świadczeń. 

Kolejną ulgą jest ulga na nowe technologie, z której mogą skorzystać osoby rozliczające PIT-36 oraz PIT-36L. Wówczas kwota wynosi 50% wydatków poniesionych na nowe technologie. 

PIT-28, PIT-36, PIT-37 (w przypadku darowizn na cele pożytku publicznego) lub PIT-36L (w przypadku darowizn na cele edukacyjne) ma prawo do ulgi związanej z darowiznami na cele pożytku publicznego lub na cele edukacyjne dla szkół. Aby ją uzyskać potrzebne jest potwierdzenie przyjęcia, dokument z informacją o darczyńcy, kwocie oraz dacie. Kwota odliczenia wynosi 6% dochodu podatnika. 

Popularną ulgą jest również ulga termomodernizacyjna, której podstawą są faktury VAT poniesione na termomodernizację budynku,. Ulga dotyczy budynków wolnostojących, koszt musi zostać poniesiony na własne cele mieszkaniowe. Kwota odliczenia wynosi 53 000 zł. Z ulgi mogą skorzystać osoby rozliczające PIT-36, PIT-28, PIT-36L oraz PIT-37.

Według Rozporządzenia Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie określenia wykazu rodzajów materiałów budowlanych, urządzeń i usług związanych z realizacją przedsięwzięć termomodernizacyjnych (Dz.U. poz. 2489), odliczeniu podlegają wydatki na materiały budowlane i urządzenia, m.in.: 

1. materiały budowlane wykorzystywane do docieplenia przegród budowlanych, płyt balkonowych oraz fundamentów wchodzące w skład systemów dociepleń lub wykorzystywane do zabezpieczenia przed zawilgoceniem;
2. kocioł gazowy kondensacyjny wraz ze sterowaniem, armaturą zabezpieczającą i regulującą oraz układem doprowadzenia powietrza i odprowadzenia spalin;
3. materiały budowlane wchodzące w skład instalacji ogrzewczej;
4. materiały budowlane wchodzące w skład instalacji przygotowania ciepłej wody użytkowej;
5. materiały budowlane wchodzące w skład systemu ogrzewania elektrycznego;
6. materiały budowlane składające się na system wentylacji mechanicznej wraz z odzyskiem ciepła lub odzyskiem ciepła i chłodu;
7. i inne. 

Odliczeniem objęte są również wydatki na usługi, takie jak: 

1. wykonanie audytu energetycznego budynku przed realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego;
2. wymiana elementów istniejącej instalacji ogrzewczej lub instalacji przygotowania ciepłej wody użytkowej lub wykonanie nowej instalacji wewnętrznej ogrzewania lub instalacji przygotowania ciepłej wody użytkowej;
3. montaż pompy ciepła;
4. montaż kolektora słonecznego;
5. montaż instalacji fotowoltaicznej;
6. regulacja i równoważenie hydrauliczne instalacji;
7. i inne. 

Ta sama grupa podatników rozliczających się za pomocą wcześniej wymienionych deklaracji może skorzystać z ulgi 4+ dla rodzin wielodzietnych. Uldze podlegają przychody uzyskane od stycznia do grudnia do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł.

Ostatnią ulgą jest ulga na terminal. Aby ją uzyskać wystarczy wykazać faktury w związku z poniesieniem wydatku na nabycie terminala płatniczego. Z ulgi mogą skorzystać osoby rozliczające PIT-28, PIT-36, PIT-36L.

Jaki jest termin złożenia deklaracji PIT? 

W przypadku PIT-ów o numerze 36 oraz 37 ostateczny termin rozliczenia przypada na koniec kwietnia. Jednak ze względu na fakt, że ostatni dzień kwietnia przypada w niedzielę w 2023 roku, a poniedziałek jest świętem 1 maja, termin ten przesuwa się na 2 maja, tj. kolejny dzień roboczy. 

Do tej pory termin złożenia PIT-28 przypadał na ostatni dzień lutego. Jednak w związku z nowymi przepisami Polskiego Ładu, podatnicy mogą rozliczać tę deklarację do 2 maja 2023 roku. 
Podsumowując - nowe terminy są ujednolicone, więc rozliczenie wszystkich wyżej wspomnianych PIT-ów przypada na 2 maja 2023 roku.

Jak wygląda PIT?

Przykładowy PIT został pokazany na obrazie poniżej.

Jak się rozliczyć?

Aby rozliczyć PIT możesz skorzystać z trzech kierunków. 

Po pierwsze możesz złożyć PIT samodzielnie, jednak pamiętaj, że w związku z wdrożeniem Polskiego Ładu wprowadzono liczne zmiany przepisów regulujących proces rozliczania PIT-ów. 

Drugim kierunkiem będzie wybór e-pitów, czyli darmowego programu ułatwiającego wypełnienie odpowiedniego formularza. 

Ostatnią opcją, szczególnie dobrą dla osób, które nie mają wystarczająco dużo czasu, jest współpraca z biurem rachunkowym, które jednorazowo wypełni i złoży odpowiedni formularz. Dodatkowo współpracując ze specjalistą możesz być pewny, że uwzględni on zmiany w przepisach, jak również dobierze do Ciebie dopasowaną ulgę. 

Podsumowując

Wcześniejsze rozliczenie i złożenie deklaracji PIT ma swoje realne korzyści. Im szybciej deklaracja ta zostanie zaakceptowana, tym szybciej podatnik otrzyma zwrot nadpłaty podatku.