Rodzaje spółek w Polsce

Decydując się na otworzenie spółki w Polsce nie tylko powinniśmy zwracać uwagę na fakt, która z nich jest najbardziej opłacalna, ale również na to, która z opcji jest bezpieczniejsza. Rekomendujemy, aby mimo wcześniejszych czynników, skupić się również na sprawdzeniu ryzyka związanego z prowadzeniem działalności, a także możliwości związanej z optymalizacją podatkową, łatwością otwarcia lub rezygnacji i zamknięcia spółki. Każda spółka zobowiązana jest do rozliczania podatków według zasad dotyczących danej formy działalności gospodarczej. Przeczytaj nasz artykuł, aby dowiedzieć się więcej na temat opodatkowania spółek w Polsce. 

Rodzaje spółek

W Polsce wyróżniamy dwa rodzaje spółek: osobowe i kapitałowe. Wśród spółek osobowych wyróżniamy: 

• spółki jawne, 
• spółki komandytowe, 
• spółki partnerskie, 
• spółki komandytowo-akcyjne. 

Spółki osobowe mogą nabywać rzeczy lub prawa. Podstawą wszelkich działań jest jednak odpowiedzialność subsydiarna, tzn - w przypadku, gdy wierzyciel potwierdzi, iż egzekucja z majątku spółki nie może dojść do skutku ze względu na za mały majątek, odpowiedzialność za pokrycie długu przechodzi na wspólnika. 

Natomiast w przypadku spółek kapitałowych wymienia się: 

• spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, 
• spółki akcyjne, 
• proste spółki akcyjne. 

Spółki kapitałowe posiadają osobowość prawną, w związku z czym wspólnicy nie mają pełnej odpowiedzialności za działania spółki. 

W polskim prawie dostępna jest również spółka cywilna, której nie można nazwać osobnym rodzajem spółek, gdy ma ona postać umowy. Umowa zawierana jest wówczas pomiędzy wspólnikami, którzy określają warunki swojej współpracy. 

Jakie podatki dotyczą spółek?

Spółki osobowe

Spółka jawna

Każda spółka jawna posiada własny majątek (wkład wprowadzony przez wspólników oraz mienie nabyte podczas jej istnienia). Warto zauważyć, że każdy ze wspólników musi wnieść wkład do spółki, pieniężny lub niepieniężny - np. własność. Wspólników obowiązuje również nieograniczona odpowiedzialność za zobowiązania spółki. 

Spółka jawna jest podatnikiem VAT. Natomiast w przypadku podatku dochodowego CIT staje się dopiero wtedy, gdy spółka ma siedzibę lub zarząd w Polsce. Musi jednak jednocześnie wykazać, że wspólnikami tej spółki się są tylko osoby fizyczne. 

Spółka partnerska

Spółka partnerska może być prowadzona jedynie przez przedstawicieli wolnych zawodów, np. adwokatów, lekarzy, radców prawnych, tłumaczy przysięgłych. Wówczas ponoszą oni odpowiedzialność tylko za pracę, którą nadzorują. Mogą być oni również zobowiązani do opłacenia 19% PIT’u. Na poziomie spółki nie występują żadne podatki. 

Spółka komandytowa

Spółka komandytowa oparta jest o umowę pomiędzy co najmniej dwoma wspólnikami - komandytariuszem oraz komplementariuszem. Komandytariuszami są osoby fizyczne, które dzielą się zyskami, natomiast odpowiedzialność za zobowiązania spółki leżą po stronie komplementariuszy.

Wspólnicy w spółce komandytowej są opodatkowani podatkiem dochodowym od osób prawnych (PIT), według stawki 19% od osiągniętego dochodu. Jeżeli spółka komandytowa będzie mogła zostać uznana za tzw. małego podatnika, stawka podatku dochodowego od osób prawnych wyniesie 9%, o ile roczne przychody spółki nie przekraczają 2 mln euro.

Sama spółka natomiast nie płaci podatku. W spółce obowiązuje jednak obowiązek prowadzenia pełnych ksiąg rachunkowych. 

Wypłata zysku przez spółkę komandytową na rzecz wspólników również podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem. Każdy ze wspólników może wybrać formę opodatkowania swoich dochodów ze spółki niezależnie od formy wybranej przez innych wspólników.

Spółka komandytowo-akcyjna

W spółce komandytowo-akcyjnej występuje co najmniej dwóch wspólników - komplementariusz oraz akcjonariusz. Komplementariusz ponosi nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki komandytowo-akcyjnej. Komplementariuszami i akcjonariuszami mogą być osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, które mają zdolność prawną.

W spółce tej, tak jak w przypadku spółki komandytowej, za zobowiązania spółki odpowiada komplementariusz. Akcjonariusz jest traktowany jako inwestor, w związku z czym nie ma odpowiedzialności. 

Podatki obowiązujące spółkę komandytowo-akcyjną: 

1. podatek CIT (9% dla małych podatników lub 19%) 
2. wypłata dywidendy dla wspólników, która podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, albo podatkiem dochodowym od osób prawnych, według stawki 19%.

Spółki kapitałowe

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

Spółka z o.o. może być utworzona przez jednego bądź więcej wspólników. Zysk spółki dzieli się na wspólników według udziału. 

Spółka jest zobowiązana do opłacenia podatku od osób prawnych - CIT. Podatek ten płacony jest przez spółkę, a wyliczany na podstawie osiągniętych przez nią w danym roku podatkowym dochodów. Wspólnicy spółki płacą również podatek 19%, od dochodów oraz wypłacanych im dywidend. 

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest podatnikiem VAT, w związku z czym zobowiązana jest do prowadzenia pełnej księgowości (prowadzenie ksiąg rachunkowych), a na zakończenie roku musi sporządzić sprawozdanie finansowe. 

Spółka akcyjna 

Każda spółka akcyjna ma obowiązek prowadzenia własnej strony internetowej przeznaczonej do komunikacji z akcjonariuszami.

W przypadku spółki akcyjnej, akcjonariusze nie mają odpowiedzialności za zobowiązania, które obciążają spółkę. W związku z tym, jedyną stratą jest utrata wniesionego wcześniej wkładu. 

Spółka jest podatnikiem VAT. Musi ona również opłacić podatek dochodowy od osób prawnych (CIT) od dochodów osiągniętych w danym roku podatkowym. Akcjonariusze spółki płacą 19% podatku od wypłacanych im dywidend oraz innych dochodów. 

W spółce akcyjnej wymagane jest prowadzenie pełnej księgowości, publikowanie rocznych raportów finansowych oraz dokonywanie audytu.

Prosta spółka akcyjna

Otwarcie prostej spółki akcyjnej możliwe jest od 1 lipca 2021 roku. Spółkę tę może utworzyć jedna osoba, albo kilku wspólników. PSA może być również założona przez osoby prawne, np. inne spółki. Jedynym wyjątkiem jest utworzenie spółki przez jedną jednoosobową spółkę z o.o.

W prostej spółce akcyjnej również opłacany jest podatek CIT ze stawką 19%. Akcjonariusze są zobowiązani do opłacenia CIT (w przypadku zysków kapitałowych) lub PIT (w przypadku kapitałów pieniężnych). Przychód z dywidend również opodatkowany jest 19% podatkiem dochodowym. 

Podsumowując

Aby odpowiednio dobrać rodzaj spółki do swojej działalności, uwzględniając możliwości, obecny wygląd rynku i zmiany gospodarcze, zrozumienie opodatkowania spółek jest niezwykle istotne. Nie ulega żadnej wątpliwości fakt, iż decydując się na działanie w ramach spółki, podstawą będzie przemyślenie i sprawdzenie podatkowych aspektów jej funkcjonowania.